top of page

Banka ikramiye evleri/apartmanları,1940’lı yılların sonundan1970’li yılların sonuna kadar, kooperatif örgütlenmeleriyle beraber, Türkiye’de barınma/konut kültürünün oluşmasında ve gelişmesinde önemli bir üretim olarak karşımıza çıkmaktadır. Sürecin başlangıcı ve sonu düşünüldüğünde ikramiye evlerinin, Erken Cumhuriyet Dönemi’nde çoğunlukla merkezi otorite tarafından yönetilen ve yönlendirilen“modern konut” politikalarıyla, II. Dünya Savaşı sonrası Türk siyasi ve ekonomik yaşamındaki hızlı değişimle ve 1950’deki Demokrat Parti iktidarıyla başlayan çok partili demokratikleşme ve liberalleşme süreciyle önemli bir bağı olduğunun altı çizilmelidir. Bu bakımdan, ikramiye evleri sadece Türkiye’deki modern konut üretiminin ve sivil mimari mirasın belgelenmesi anlamında değil, aynı zamanda değişen siyasal, ekonomik ve sosyal ortamlarda “ev tasavvurlarının” belgelenmesi anlamında da önem kazanmaktadır.

 

Sürecin uzunluğu, süreç içerisinde üretilen yapıların çokluğu, bu yapıları tasarlayan mimarlar, yapıların mimari açıdan nitelikleri ve daha da önemlisi yapıların sunduğu “wohnkultur”ler değerlendirildiğinde, ikramiye evlerinin mimarlık tarih yazımı içerisinde fazlasıyla görmezden gelinen bir alan olduğunun altı çizilmelidir.

 

Bu kapsamda proje, Türkiye’deki ikramiye evleri sürecini araştırmak ve özellikle Ankara’da üretilen yapılar üzerinden sürecin gelişimine ve dönüşümüne bakmayı hedeflenmektedir. Projesi sürecinde, bankalar tarafından sürecin duyurulmasına yönelik dağıtılan broşür, pul, hatıra para, ajanda gibi görsel malzemeler toplanmış; dönemin dergilerinde ve gazetelerinde yayınlanan ilanlar elde edilmiş; Ankara Radyosu'nda ikramiye evlerine ilişkin yayınlanan reklamların kayıtlarına  ulaşılmış; dönemin sinemasında banka ikramiyeleriyle ilişkilenen filmler bulunmuştur. Sürecin duyurulmasına yönelik elde edilen bu malzemeye ek olarak    Ankara’daki ikramiye evlerinin ayakta olanlarının neredeyse tamamı fotoğraflanmış ve belediyeden bu yapıların mimari projelerine ulaşılmıştır.  

Ankara'da İkramiye Apartmanları Projesi, Sivil Mimari Bellek Ankara projesi, SALT Araştırma Fonu (Ece Akay Şumnu ve Duygu Yarımbaş ile) ve VEKAM Ankara Araştırmaları Bursu kapsamında yapılan araştırmalar ve elde edilen veriler sonucunda yapılmıştır.

bottom of page